Categorieën
Algemeen

Het juk van big data bedrijven van je afschudden

We leven in een wereld waarin de big data bedrijven precies weten wie we zijn, wat we doen en wat we willen. Dit doen ze door middel van trackers. Trackers kom je overal tegen. Telefoons, computers, website, apps, nergens ben je veilig.

Een tijdje geleden werd bekend dat Facebook Giphy heeft overgenomen voor 400 miljoen dollar. Leuk, denk je misschien, nog sneller GIF’s (graphics interchange format) zoeken in Facebook apps (o.a. Instagram en WhatsApp). Dat is misschien ook wel zo, maar door het gebruik van Giphy krijgt Facebook nóg meer gegevens van haar gebruikers. En niet alleen van haar eigen gebruikers, ook Twitter, Slack en Pinterest halen hun GIF’s via de api van Giphy binnen. Bovendien gebruiken users van Reddit ook vooral Giphy als host voor hun GIF’s. In alle apps en websites van Facebook plaatsen ze namelijk trackers. En die trackers verzamelen allerlei gegevens van jou. Deze trackers zijn vrijwel op elke website te vinden.

Zomaar een GIF ter illustratie.

Wat zijn trackers?

Trackers zijn third-party cookies. Cookies zijn bij iedereen wel bekend geworden na intreding van de cookiewet. Big data bedrijven plaatsen dus cookies bij jou om te kunnen zien wie de pagina bezoekt en wat ze op die pagina doen. Het bekendste voorbeeld is als je zoekt naar een vakantie in Kazachstan en de volgende dag krijg je reclame van Kazachstan-reizen.nl. Trackers zijn er ook in vele vormen. Advertentiebedrijven plaatsen ze in advertenties, social media bedrijven plaatsen ze in widgets (zoals de like-knop van Facebook die je op andere websites kunt tegenkomen) en webmasters maken gebruik van allerlei gratis diensten die ook trackers bevatten (bijvoorbeeld website statistieken).

Wat kunnen big data bedrijven met mijn gegevens?

Big data bedrijven houden ons graag voor dat ze de gegevens die ze verzamelen gebruiken om het ons makkelijker te maken. Hierin moeten we deze bedrijven dan maar vertrouwen. En juist op dat vlak gaat het mis. In 2018 kwam aan het licht dat data verzameld door Facebook werd gebruikt door Cambridge Analytica in verschillende zaken zoals de Amerikaanse verkiezingen en de Brexit. Netflix maakte er een documentaire over, The Great Hack. Het kwam er op neer dat Cambridge Analytica een profiel maakte op basis van gekochte gegevens van Facebook gebruikers. Wat zijn hun interesses, wat is hun politieke voorkeur, wie zijn hun vrienden en ga zo maar door. Op basis daarvan kregen bijvoorbeeld in de Amerikaanse verkiezingen zwevende kiezers op social media propaganda voorgeschoteld door middel van ads. Sommige beweren dat Trump hierdoor de verkiezingen heeft gewonnen. Ook kwam Netflix nog recenter met The Social Dilemma.

Voorbeeld van aantal trackers gevonden op de beginpagina van Facebook.

Hoe voorkom ik dat mijn gegevens worden verzameld?

Het enige antwoord is stoppen met het internet. Helaas leven we in tijd waarin het internet niet weg te denken is. Al je vrienden posten op Instagram of Facebook, heb je iemand nodig stuur je een bericht via WhatsApp, heb je inspiratie nodig kijk je op Pinterest en ga zo maar door. En niet alleen Facebook maakt zich schuldig aan het verzamelen van gegevens, ook bijvoorbeeld Apple, Microsoft en Google verzamelen maar raak. Gelukkig kunnen we ons wel wapenen tegen trackers, het is helaas wel lastig.

Wapen jezelf tegen trackers

De meeste mensen gebruiken Chrome (Google), Safari (Apple) of Edge (Microsoft) als internet browser. Persoonlijk vind ik Firefox het beste alternatief voor je PC of laptop. Firefox is een open source browser welke al sinds 2002 wordt ontwikkeld. Daarnaast kun je zelf ook addons installeren om je privacy te beschermen:

  • uBlock Orgin: blokkeert vrijwel alle advertenties, popups en trackers van websites.
  • ClearURLs: haalt tracking elementen uit URL’s.
  • LocalCDN: beschermt tegen tracking via het “gratis”, gecentraliseerd, verzorgen van Content Delivery Networks.
  • Facebook Container: zorgt ervoor dat je Facebook bezoekt in een container en houdt je Facebook profiel ook daadwerkelijk in die container.

Probeer daarnaast zo min mogelijk apps te gebruiken en gebruik je browser daarvoor in de plek.

Helaas komen trackers niet alleen op websites voor. Ook zijn ze te vinden in apps of zelfs je besturingssysteem. Ook daarvoor kun jij je wapenen, dit is alleen wel wat lastiger. Het is vaak wat technischer daarom noem ik alleen wat opties. Wil je hiermee bezig moet je uitgebreid onderzoek doen voordat je eraan begint.

  • PiHole: PiHole is een software die je bijvoorbeeld op een server kunt installeren. Al je internetverkeer van thuis gaat dan via deze software die er alle trackers en advertenties uit filtert.
  • VPN: door een VPN te gebruiken tunnel je al het verkeer via een andere server. Je locatie wordt dus eigenlijk vervangen door een andere. De genoemde VPN blokkeert ook trackers en advertenties.

Gebruik open-source alternatieven

Open-source software is software waarvan de broncode openbaar is. Iedereen kan meekijken in de code of de software wel veilig is. Open-source levert op zichzelf geen enkele garantie dat het programma daarmee veilig of privacyvriendelijk is. Iemand moet de broncode controleren om dit vast te stellen.

Android/iOS

De besturingssystemen van Google en Apple zitten vol met trackers. GrapheneOS is een op Android gebaseerd, beveiligd, privacygericht, gratis en open-source mobiel besturingssysteem voor geselecteerde smartphones. Alles van Google is eruit gesloopt en is ironisch genoeg alleen te gebruiken op Pixel telefoons van Google.

Windows/macOS

Net zoals de mobiele besturingssystemen zitten de besturingssystemen voor PC’s en laptops ook vol me trackers. Tails is een besturingssysteem dat op Debian is gebaseerd en gericht is op privacybescherming en anonimiteit. Alle verbindingen gaan via het TOR-netwerk terwijl alle niet-anonieme verbindingen geblokkeerd worden. Als dit net even te extreem voor je is kun je ook voor Debian gaan wat veel gebruiksvriendelijker is.

Google Play Store/Apple App Store

F-Droid is een app winkel dit alleen open-source software bevat. Let wel, de winkel werkt alleen op Android gebaseerde besturingssystemen.

Gmail/Apple Mail

Vrijwel alle gratis mailproviders scannen voortdurend je mail om op basis daarvan je weer relevante informatie voor te schotelen. Protonmail is een end-to-end versleutelde e-maildienst gevestigd in Zwitserland en gericht op privacy. Ze hebben mailclients voor vrijwel alle besturingssystemen. Ook kun je je eigen domeinnaam gebruiken voor een vast bedrag per maand.

Whatsapp

Zoals bekend is WhatsApp ook een onderdeel van Facebook. Bits of Freedom raadt dan ook aan om WhatsApp in te ruilen voor een privacy vriendelijk alternatief. De keuze van mij is gevallen op Signal. De app kan eigenlijk alles wat WhatsApp ook kan, ze hebben zelfs GIF’s ingebouwd, daarvoor gebruiken ze wel Giphy, maar strippen alle trackers eruit.

Youtube

Omdat Youtube van Google is zijn je gegevens daar ook niet helemaal veilig, gelukkig hoef je geen afscheid van Youtube te nemen. Newpipe stript Youtube van het Google framework en drukt alleen de nodige informatie in een app.

Google/Bing

DuckDuckGo is een privacyvriendelijke zoekmachine en werkt net zo goed, zo niet beter dan elke andere zoekmachine!

Geld

Je verwacht het niet, maar zelfs je betalingen van de bank worden gescand op informatie die van belang kunnen zijn voor big data bedrijven. Er zijn 2 alternatieven voor. Het eerste is cashgeld, wat door de “war on cash” al afneemt. En het tweede is, jawel, Bitcoin. Bitcoin is censuurbestendig en je kunt je eigen bank zijn. Het is niet anoniem, maar wel goed voor de privacy. Meer leren over Bitcoin?

Slotwoord

Helemaal verdwijnen zullen big data bedrijven nooit. Maar de bal ligt bij ons als consument. Je hoort het vaak: als een dienst gratis is, zijn wij het product. En dit is ook echt het geval. Het enige wat wij kunnen doen is ons wapenen tegen big data bedrijven, hoe moeilijk het ook is. Gelukkig gaan de ontwikkelingen snel en is er steeds meer tegengeluid. Voor meer tips heeft Bits of Freedom een website gelanceerd: Fix je Privacy. Begin bij jezelf en probeer op die manier een rimpeleffect te ontketenen.

Geef een reactie